Sedasyon; acı ve rahatsızlığa sebep olabilecek tıbbi prosedürlerden önce hastanın gerginliğini azaltmak için uygulanan bir işlemdir. Kişinin korku, endişe ve huzursuzluğunu azaltmayı amaçlayan yöntem, sedatif ilaçlar yardımıyla gerçekleştirilir. Bu sayede hastanın istemsiz olarak verdiği tepkilerin önüne geçilir ve hissedilen acı minimum seviyeye indirilir. Özellikle diş tedavilerinde, acıyı en aza indirmek için sıklıkla tercih edilir.
Herhangi bir tıbbi müdahale uygulanacak hastalar tarafından “sedasyon nedir?” sorusu oldukça merak edilen bir konudur. Operasyondan önce uygulanan bu yöntem; bir nevi genel ve lokal anestezinin yerine geçer. Çeşitli ilaçlar yardımıyla uygulanarak kişinin rahatlaması ve operasyonun daha rahat bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanır.
Sedasyon Türleri Nelerdir?
Sedasyon anestezi, gerçekleştirilecek tıbbi işlemin sebep olabileceği acıya göre farklı şekilde uygulanabilir. İlaç dozuna bağlı olarak şekillenen bu işlemde, hafif anesteziden genel anesteziye kadar çeşitli seçenekler bulunur. Bu seçenekler aşağıdaki gibidir:
- Minimal (Hafif)
- Orta Düzey
- Disosiasyon
- Derin
- Genel Anestezi
Minimal anestezi, bir tür yatıştırıcı olarak tanımlanabilir. Özellikle panik, kaygı ve gerginlik sorunu yaşayan kişiler için bu yöntem uygulanır. Bu sayede hasta, belli bir süre yatıştırılır ve operasyon sürecini daha rahat geçirir. Bu yöntem, sadece belirli diş tedavileri için uygundur.
Orta düzey anestezide ise hastanın bilinci kısmen yerindedir. Bu noktada hasta uyarılara yanıt verebilir fakat acı hissi büyük ölçüde azalır. Disosiasyon da orta düzey anesteziye benzerdir ancak biraz daha güçlüdür.
Derin sedasyon ve genel anestezi, hastanın bilincinin tam olarak kapalı olduğu güçlü sedasyon türleridir. İşlem sırasında hasta solunum desteğine ihtiyaç duyarken, kardiyovasküler fonksiyonlarda herhangi bir bozulma olmaz. Öte yandan genel anestezide operasyon geçiren kişi hem solunum hem de kardiyovasküler desteğe ihtiyacı duyar.
Sedasyon Kimlere Uygulanır?
“Sedasyon nedir tıp dilinde” merak edilen sorular arasındadır. Yaygın uyutma tekniklerinden biri olan bu yöntem, tıbbi operasyonlarda sıklıkla tercih edilir. İşlemde kullanılan ilaçlara karşı alerjisi olmayan tüm hastalara uygulanması mümkündür. Anesteziye göre daha az etkili olan işlemin en sık tercih edildiği hastalar arasında psikiyatrik sorunları olanlar yer alır. Bu yöntemde kişinin operasyona karşı direnç göstermesi sağlanır ve hasta, büyük oranda sakinleştirilir.
Kaygı bozukluğu olan ve enjeksiyon gibi ufak müdahalelerden korkanlar için de sedasyon uygulanabilir. Birçok hasta, özellikle diş çekimi ve ağız sağlığıyla ilgili operasyonlardan korkmaktadır. Bu kişiler için tavsiye edilen sedasyon anestezi, hastanın korkularını yenmesi konusunda yardımcı olan bir çözüm yoludur.
Sedasyon Nasıl Uygulanır?
İşlem uygulanmadan önce bir anestezi uzmanı tarafından değerlendirme ve akabinde planlama yapılır. Bu süreçte öncelikle hangi sedasyon türünün uygulanacağı ve verilecek olan ilacın dozu belirlenir. Bazı durumlarda tıbbi geçmişi göz önünde bulundurmak amacıyla EKG, kan testi gibi tetkikler istenebilir. Tüm faktörler değerlendirildikten sonra işlem süresince gerekli olan malzemeler hazırlanır.
Operasyon öncesi hastaya damar yolu açılarak ilaç verilir. Bu noktada doktorun kararına göre birbirinden farklı ilaçlar tercih edilebilir. Gerekli doz verildikten sonra belli bir süre beklenir ve operasyona başlanır. Eğer istenilen bilinç düzeyine ulaşılmazsa ya da işlem planlanandan daha uzun sürerse doz artırılabilir.
İşlemin uygulanma yöntemi yalnızca damar yoluyla gerçekleşmez. Uygulanacak tedavi yöntemine göre ilaçların verilme şekli değişiklik göstermektedir. Solunum maskesi, oral yollar veya enjeksiyon yöntemiyle hastalara sedasyon uygulanabilir.
Bilinçli Sedasyonun Amaçları Nelerdir?
Bilinçli sedasyon, özellikle diş tedavilerinde tercih edilen ve kişiyi rahatlatmayı amaçlayan bir yöntemdir. Dişçi koltuğu fobisi olanlar bu işlem sayesinde süreci çok daha kolay bir şekilde atlatabilir. Hastanın güvenli bir ortamda bulunduğunu hissetmesini sağlayan işlem aynı zamanda anksiyete gibi durumları ortadan kaldırır.
Yöntemin bir diğer amacı da operasyon süresince hastanın istenmeyen tepkiler vermesini önlemektir. Sedasyon ile diş tedavisi sırasında acı ya da korku hisseden bir kişi, reflekslerini kontrol edemeyip doktora müdahale edebilir. Bu yöntemle hekim, uygulamaları daha dikkatli ve kontrollü bir şekilde yapacaktır.
Sedasyon Dereceleri Nelerdir?
Bu işlemin dereceleri, hastanın ihtiyacına ve operasyona göre değişiklik gösterir. Her bir derecede kişinin bilinç seviyesi farklı olacağından doktorun uygun dozu vermesi oldukça önemlidir. En hafif derecede kişi tamamen uyanıktır ve bilinci yerindedir. Bununla birlikte hasta kendini sakin hissettiği için operasyonu rahat bir şekilde geçirir.
Orta derecede verilen sedasyon sonucunda, hastanın bilinci biraz baskılanır ve kendini yoğun uyku halinde hisseder. Ancak yine de kişi, çevreye karşı duyarlı olmaya devam eder. Bir diğer derece olan derin sedasyonda ise kişinin bilinci yüksek oranda kapalıdır. Hasta solunum sırasında sıkıntı çekeceğinden, oksijen verilir.
Sedasyonun Riskleri Nelerdir?
Sedasyon oldukça güvenilir bir yöntem olsa da uygulanan ilaçlara göre bazı yan etkilerle karşılaşmak mümkündür. Yan etkiler genelde uygulamadan hemen sonra başlar ve birkaç saat içinde sona erer. Ortaya çıkabilecek yan etkiler aşağıdaki gibidir:
- Halsizlik
- Reflekslerde yavaşlama
- Yakın döneme ait olayları hatırlamada güçlük çekme
- Tansiyon düşüklüğü
- Baş ağrısı
- Ağızda kuruluk hissi
Operasyonun ardından bu tarz komplikasyonların görülmesi oldukça normaldir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında hastanın endişlenmesine gerek yoktur. Fakat belirtiler birkaç saat içerisinde azalmazsa ve geçmezse mutlaka doktora danışılmalıdır.
Sedasyon zararları olan bir yöntem olmasa da uygulanacak olan ilacın dozunu ve çeşidini doğru belirlemek, oluşabilecek ciddi komplikasyonları önlemek açısından önemlidir. Kalp ve tansiyon gibi kronik hastalıklara sahip olan bireyler için daha dikkatli ve hassas davranılması gerekir.
Sedasyon ve Genel Anestezi Arasındaki Fark Nedir?
Sedasyon yönteminin genel anesteziyle arasında büyük oranda farklılıklar bulunur. Sedasyon ve anestezi farkı uygulama şekli ve hastanın bilinç seviyesi yönünde şekillenir. Bu yöntemler arasındaki en büyük fark, sedasyon sırasında kişinin bilincini kaybetmemesidir. Böylelikle hasta, herhangi bir destek almadan solunum yapabilir ve sistemleri düzenli bir şekilde çalışmaya devam eder.
Genel anestezide ise hastanın bilinci tamamen kapalıdır. Kişinin kendi kendine solunum yapması mümkün olmadığından cihaz desteğiyle bu ihtiyacı giderilir. Ayrıca sedasyon sonrası operasyon uygulanan kişi kısa sürede kendine gelirken, genel anestezide bu süre daha uzundur. Farklılıkları kadar benzerlikleri de vardır. Genel anlamda her iki işlemde de hastanın acı hissetmemesi sağlanır.
Sonuç
Sedasyon özellikle diş operasyonlarında hastayı rahatlatmak için kullanılan bir anestezi işlemidir. Çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilen bu uygulamada kişi acı ve korku hissiyatını yitirerek daha rahat bir operasyon geçirir.
Megadentist’te alacağınız tüm hizmetlerde bu yöntemi tercih edebilir ve operasyon sırasında kendinizi güvende hissedebilirsiniz. Ağız ve diş sağlığıyla ilgili yaşadığınız tüm sorunlar için kliniğe danışarak gerekli yardımı kolaylıkla alabilmeniz mümkündür.
Sık Sorulan Sorular
Sedasyon İşlemi Nasıl Yapılır?
İşlem, hastaya damar yolu açılarak ve doktorun belirlediği ilaçlar verilerek yapılır.
Sedasyon Kaç Saat Uyutur?
Hastanın geçireceği operasyona ve verilen ilacın dozuna göre uyku saati değişir. Küçük çaplı uygulamalarda bu süre 15 dakika kadarken, uzun süreli işlemlerde 30 dakikaya kadar çıkabilir.
Sedasyonun Riski Var mı?
Sedasyon yöntemi çoğunlukla risksiz olsa da kişinin sahip olduğu kronik hastalıklara göre durum değişebilir. Bu doğrultuda operasyondan önce doktorun, hastanın kronik rahatsızlıklarını bilerek ilaç dozunu belirlemesi gerekir.
